Geboren op 24 april 1533 als Willem van Nassau erft hij van zijn oom, die zelf kinderloos sterft, de titel 'Prins van Oranje'. Hij behoort vanaf 1555 tot de Raad van State en is vanaf 1559 stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht.
Zijn bijnaam Willem de Zwijger krijgt hij omdat hij aanvankelijk zijn mond houdt als de Spaanse koning Filips II hard optreedt tegen niet-katholieken tijdens de Beeldenstorm. Later keert hij zich echter wel tegen Filips II, en organiseert hij veldtochten tegen Spanje. Dit is het begin van de Tachtigjarige oorlog (1568- 1648), waaruit de Republiek der Nederlanden ontstaat.
De titel "Vader des vaderlands" heeft hij hieraan te danken. De term wordt vaak gebruikt voor een (politiek) leider die van grote invloed is geweest op de vorming van de natie.
Ons volkslied het Wilhelmus gaat ook over deze Willem van Oranje.
Philips II zet een prijs op het hoofd van deze tegenstander, en het is Balthasar Gerards die hem in 1684 in Delft vermoordt.